آخرین‌به‌روزرسانی: ۳ اسفند 1400

رهنمودهای اخلاقی

مطالعات کتابداری و سازماندهی اطلاعات

مطالعات کتابداری و سازماندهی اطلاعات به اعتبار انتشار آن توسط نهاد ملی کتابداری ایران خود را موظف به انتشار آثاری می‌داند که به پیشرفت دانش و بهبود خدمات کتابداری کشور یاری رسانند. فضای این مجله به پژوهش‌‌ها و تحلیل‌های اصیل و مستدل اختصاص دارد و انتشار چنین آثاری را ارج می‌نهد.

الف. تعهدات اخلاقی سردبیر

سردبیر و ویراستاران نشریه خود را متعهد می‌دانند با مقالاتی که برای انتشار عرضه می‌شود به‌یکسان رفتار کنند و فرایند مشابهی را برای آنها طی کنند. ایشان خود را موظف می‌دانند تصمیم به فرستادن مقاله عرضه‌شده به داوری صرفا بر اساس هماهنگی موضوع آن با اهداف و ساختار اعلام‌شده دربخش راهنمای نویسندگان کنند و از هر گونه ملاحظه دیگر از قبیل هویت و جایگاه پدیدآورندگان خودداری کنند.

سردبیر و ویراستاران تمامی مساعی خود را به‌کار می‌بندند تا مقالات از داوری کارشناسانه در بالاترین سطح ممکن توسط داوران بی‌طرف برخوردار شوند و از هرگونه سوگیری و ملاحظات ناشی از تعارض منافع پیشگیری کنند.

پیشگیری مجدانه و اقدام قاطع در مورد هرگونه کژرفتاری علمی به مجرد آگاهی از آن، تعهد اخلاقی دیگر سردبیری نشریه در قبال خوانندگان و جامعه حرفه‌ای است. سردبیری تمامی تلاش خود را در مراحل پیش از انتشار اثر برای اطمینان از اصالت و صحت اثر به‌کار می‌بندند و در مرحله پس از انتشار به‌مجرد آگاهی از احتمال رخداد کژرفتاری، از جمله سرقت علمی، داده‌سازی، زیرپا نهاده‌شدن حق مؤلف، استناد کاذب، اقدام قاطع خواهد کرد.

ویراستار و هر یک از اعضای گروه ویراستاری نباید هیچ‌گونه اطلاعی درباره مقاله‌های ارسالی به مجله را در اختیار کسی بگذارد به جز به نویسنده مسئول، داوران، داوران بالقوه، مشاوران و ناشر- آنهم در مواردی که لازم باشد-.

ویراستار یا اعضای گروه ویراستاری از مطالب منتشر شده‌ای که در مقاله ارسالی به مجله وجود دارد در پژوهش خود استفاده نخواهند کرد مگر با اجازه صریح و مکتوب نویسنده.

 

ب. تعهدات اخلاقی داوران

توجهی که داوران دانشور صرف سنجش نقادانه مقالاتی می‌کنند که به ایشان ارجاع می‌شود تضمین‌کننده کیفیت محتوای نشریه است. ما یاری ارزشمند داوران خود را ارج می‌نهیم و آن را خدمت مهمی به دانش و حرفه می‌دانیم.

از داوران خود انتظار داریم اثری را که به ایشان ارجاع داده‌ایم با رویکرد انتقادی اما سازنده و همدلانه بررسی کنند و هرگاه آن را شایسته انتشار یافتند با افزودن نظرات اصلاحی دقیق و مبتنی بر شواهد نویسندگان را در بهبود اثرشان یاری کنند و نظرات خود را در مهلت تعیین‌شده به سردبیر منعکس کنند.

موارد دیگری که از داوران گرامی نشریه انتظار داریم از این قرار است:

• هرگاه خود را به‌نحوی در انتشار‌یافتن یا انتشار‌نیافتن اثری که برای داوری به شما سپرده‌شده ذی‌نفع یافتید، بلافاصله و پیش از شروع به داوری موضوع را به اطلاع سردبیر برسانید؛

• هرگاه در اثر نشانه‌های کژرفتاری، از جمله سرقت علمی، داده‌سازی، زیرپا نهاده‌شدن حق مؤلف و استنادکاذب یافتید مراتب را به سردبیر گزارش دهید؛

• هرگاه به هر دلیل داوری اثر را توسط خود ممکن نمی‌دانید، سپاسگزار می‌شویم داورانی را که مناسب می‌دانید به سردبیر معرفی بفرمایید؛

• متنی را که برای داوری یرای شما فرستاده‌ایم محرمانه تلقی بفرمایید و به‌هیچ‌وجه آن را در اختیار دیگران قرار ندهید و قبل از انتشار آن از داده‌ها و یافته‌های آن استفاده و به آنها استناد نکنید؛

• در‌صورتی‌که نویسندگان اثر را شناختید، خودتان مستقیماً با ایشان تماس نگیرید و به آنها اطلاع ندهید که داور اثر آنها هستید.

•. داوری اثری را که به شما سپرده‌ایم به دیگری واگذار نکنید.

• چنانچه آگاه شدید اثر در جای دیگری برای انتشار‌یافتن در دست بررسی است، سردبیر نشریه را مطلع سازید.

• داوران اطلاعات یا ایده‌هایی را که در جریان داوری به‌دست می آورند محرمانه نگه می‌دارند و از آن برای منافع شخصی استفاده نخواهند کرد. داوران نباید مقاله‌هایی را داوری کنند که به‌نحوی با آنها تعارض منافع ناشیِ از رقابت، همکاری، یا دیگر مناسبات یا روابطی با یکی از نویسندگان یا شرکت‌ها یا نهادهای مرتبط با آن مقاله دارند.

 

ج. تعهدات اخلاقی نویسندگان

از اینکه نشریه را برای انتشار اثر خود برگزیده‌اید سپاسگزاریم. درمقام نویسنده مسئول خواهشمندیم موارد زیر را به دقت مطالعه بفرمایید و رعایت دقیق آنها را مد نظر قرار دهید:

• انتظار داریم مقاله شما حاصل پژوهش اصیل باشد و در شکل‌گرفتن آن تمامی موازین درستکاری علمی از قبیل‌ صحت داده‌ها، رعایت امانت در استفاده از آثار دیگران از قبیل دادن استناد دقیق در آن رعایت شده باشد (درباره شیوه استناددهی بنگرید به بخش استنادها در راهنمای نگارش مقاله دفتر سردبیری‌ حق خود را برای پیشگیری از کژرفتاری علمی از قبیل سرقت علمی، داده‌سازی، زیرپا نهاده‌شدن حق مؤلف و استنادکاذب محفوظ‌ می‌دارد؛

• مطمئن شوید که مقاله شما جز به ‌صورت چکیده‌ مثلا در گزارش همایش در جایی منتشر نشده باشد و نیز برای انتشار در جای دیگر تحت بررسی نباشد؛

• متن نهایی مقاله را همه نویسندگان همکار تایید کرده باشند و خود را دربارۀ محتوای آن پاسخگو بدانند. به علاوه، اگر مقاله شما پژوهشی را گزارش می‌کند که در یک نهاد عمومی یا خصوصی انجام شده است، انتشار آن مورد تأیید مقامات آن نهاد باشد؛

• چنانچه حامی یا تأمین‌کننده اعتبار پژوهشی داشته‌اید خود را موظف بدانید که از ایشان در مقاله قدردانی کنید؛

• این امکان وجود دارد که از نویسندگان مقالات خواسته شود داده‌های خام پژوهش خود را برای بررسی در اختیار دفتر مجله قرار دهند؛ نیز آمادگی آن را داشته باشند آن داده‌ها برای دسترسی همگان منتشر شود. در هر حال، نویسندگان لازم است دسترسی متخصصان واجد شرایط به این داده‌ها را لااقل دهسال پس از انتشار (ترجیحاً از طریق پایگاه اطلاعاتی یک نهاد یا پایگاه‌های اطلاعاتی موضوعی یا مراکز دیگر) تضمین کنند، به‌شرط آن که هویت شرکت‌کنندگان در پژوهش همچنان محرمانه بماند و حقوق قانونی مالکیت داده‌ها انتشار آنها را منع نکرده باشد؛

• مقاله‌هایی که قبلا درجای دیگری منتشر شده و مشمول قانون حق مولف باشد پذیرفته نمی‌شود. به‌علاوه، مقاله در درست داوری نباید به جای دیگری که انتشارات آن مشمول قانون حق مولف باشد برای انتشار فرستاده شود. با این وجود، حق انتشار برای نویسنده یا نویسندگان ارسال کننده مقاله محفوظ است. در صورت انتشار، ایشان اجازه استفاده از اثرخود را تحت پروانه CC-BY خواهند داشت. پروانه اخیر به اشخاص اجازه می‌دهد اثر را کپی کنند، توزیع کنند، و به‌صورت الکترونیک به دیگران منتقل کنند. به‌علاوه آن را اقتباس کنند و از آن بهره‌برداری اقتصادی کنند؛

• همه نویسندگان لازم است به مقاله ای که می‌فرستند نوشته‌ای پیوست کنند و در آن هرگونه تعارض منافع مالی یا عمده دیگر را افشا کنند که می‌تواند در نتایج یا در تفسیر مقاله‌شان اثرگذار تلقی شود؛

• هرگاه نویسنده پی ببرد که در اثر منتشر شده‌اش خطا یا  بی‌دقتی مهم وجود دارد، موظف است بلافاصله سردبیر مجله یا ناشر را آگاه، و با سردبیر برای تصحیح آن خطا یا پس گرفتن و حذف مقاله از مجله همکاری کند؛

• اگر فایل بدون نام مقاله همراه با نام نویسندگان ارسال شود، نویسنده موظف است مقاله را بازپس بگیرد.